Kiến thức cơ bản về hiệp định TPP

10 kiến thức căn bản về hiệp định TPP

Mỹ, Nhật Bản, Việt Nam và 9 quốc gia khác đang hy vọng sẽ hoàn thành 
ký kết TPP trong năm 2015. Theo Ezlaw, TPP sẽ là một sự kiện lớn nhất
 xảy ra với Việt Nam trong 20 năm nay (kể từ thời điểm Việt Nam và Mỹ
 bình thường quan hệ hóa vào năm 1995). Bạn có biết TPP là gì ? TPP là 
một hiệp định mang tính bước ngoặt, sẽ làm thay đổi cuộc chơi trong nền 
thương mại Việt Nam và Quốc tế. Bạn vẫn muốn biết rõ hơn về TPP ? Sau
 đây là những điều căn bản nhất mà bạn cần biết về hiệp định này



TPP, viết tắt của từ Trans-Pacific Strategic Economic Partnership
 Agreement (Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương), là một 
hiệp định, thỏa thuận thương mại tự do giữa 12 quốc gia với mục đích
 hội nhập nền kinh tế khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. 12 thành viên
 của TPP bao gồm: Úc, Brunei, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, 
Canada, Peru, Singapore, Vietnam, Mỹ và Nhật Bản*Hàn Quốc, Colombia, 
Costa Rica, Indonesia, Đài Loan, Thái Lan, và nhiều nước khác đang có ý
 định tham gia vào TPP
*TPP bắt đầu từ một thỏa thuận giữa Singapore, Chile, New Zealand và 
Brunei vào năm 2009, trước khi Hòa Kỳ quyết định tham gia và dẫn đầu



Mục tiêu chính của TPP là xóa bỏ các loại thuế và rào cản cho hàng hóa,
 dịch vụ xuất nhập khẩu giữa các nước thành viên



Ngoài ra, TPP sẽ còn thống nhất nhiều luật lệ, quy tắc chung giữa các nước
 này, như: sở hữu trí tuệ, chất lượng thực phẩm, hay an toàn lao động…




Các quốc gia thành viên hiện tại của TPP chiếm 40% GDP của cả thế giới 
và 26% lượng giao dịch hàng hóa toàn cầu.



Mỹ muốn TPP sẽ là điểm chốt mới của họ tại Châu Á sau nhiều năm Mỹ
 đã lún quá sâu vào khu vực Trung Đông. Ngoài ra, nhiều học giả còn cho
 rằng Mỹ muốn sử dụng TPP để tạo ra một nền kinh tế hợp nhất trong khu
 vực có thể đối trọng lại với sự phát triển quá nhanh của Trung Quốc. Trung
 Quốc đã có lúc thể hiện ý định muốn tham gia TPP, nhưng nhiều điều khoản
 hiện tại của TPP dường như được thiết kế để cố tình không cho Trung Quốc
 có cơ hội tham gia vào thỏa thuận này.



WTO hiện có tới 161 thành viên, vì vậy một trong những nhược điểm của mô 
hình này là sự khó khăn và dài lâu để tiến đến một thỏa thuận chung liên quan 
đến bất kỳ vấn đề gì.

Hơn thế nữa, TPP sẽ đặt ra được các luật lệ quốc tế mà vượt qua phạm vi 
WTO như: chính sách đầu tư, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, kiểm soát các 
công ty nhà nước, chất lượng sản phẩm và lao động….



Hầu hết các thỏa thuận quốc tế là về xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, 
ví dụ như: Ta có thể nhập khẩu số lượng X hàng hóa với giá Y khi các 
mặt hàng này đã đủ tiêu chuẩn về chất lượng hoặc lao động. TPP khác
 vậy. Chính bản thân TPP sẽ tạo ra các điều luật quốc tế có khả năng
 điểu chỉnh chính sách và hướng đi của luật pháp trong từng quốc gia 
thành viên.  Nói một cách khác, các điều luật của các quốc gia thành 
viên sẽ phải tuân theo định hướng của TPP.

Nhiều điều luật trong TPP còn có ảnh hưởng thay đổi chế độ pháp lý 
của các quốc gia. Ví dụ như điều luật khuyến khích các thành viên của 
TPP mở một cơ quan chính phủ, có cơ chế và cách thức hoạt động
 giống tại Mỹ, thực hiện phân tích ưu-nhược điểm trước khi ban hành 
các điều luật mới trong nước.

Thỏa thuận TPP bao gồm 29 chương, trong đó chỉ có 5 chương là
 trực tiếp liên quan đến vấn đề trao đổi hàng hóa, dịch vụ, các chương
 còn lại đề cập nhiều vấn đề liên quan đến các chuẩn mực, tiêu chuẩn
 khác nhau về môi trường, chất lượng lao động, luật lệ tài chính, thực 
phẩm và thuốc men… 

*Chú ý rằng TPP sẽ bắt loại bỏ nhiều lợi ích của các công ty nhà nước 
(là một phần lớn của nền kinh tế Việt Nam), để tạo cơ hội cạnh tranh
 cho các công ty tư nhân. 

Với hiệp định TPP, các công ty, tập đoàn nước ngoài và quốc tế sẽ 
có khả năng mang chính phủ của các quốc gia thành viên ra tòa án
 đặc biệt của TPP khi các quốc gia này đặt ra các luật lệ, chính sách
 đi ngược lại với chỉ tiêu của TPP. Tòa án đặc biệt này có toàn quyền
 bắt chính phủ đền bù không những cho các thiệt hại đã xảy ra, mà còn 
những mất mát về cơ hội trong tương lai của các tập đoàn, công ty 
quốc tế. 

Các thành viên tham gia TPP đều đã phải ký một thỏa thuận giữ 
bí mật về tiến trình thương lượng chi tiết các điều luật của TPP. Các 
nước này chỉ được tiết lộ những thông tin trên đến các cơ quan chính
 phủ, tổ chức, và cá nhân có liên quan trực tiếp đến tư vấn chính sách 
giao dịch. 

*Hiện tại, một số chương của TPP có thể tìm thấy tại wikileaks - kênh 
chuyên đăng các thông tin tuyệt mật. 

Theo Ezlaw, mọi người dân Việt Nam, đặc biệt nhất là các nhà trí thức, 
luật sư, doanh nghiệp, khởi nghiệp... cần phải biết rõ và nhiều hơn về 
TPP - sự kiện lớn sắp xảy ra với Việt Nam và thế giới. 

(Theo Ezlaw)