Nhớ tới kỷ niệm của những năm 90 sau khi Nhà nước ta mở cửa việc ra nước ngòai, nhất là các nước Tây Phương đã dễ dàng hơn, vì thế lần đầu tiên tôi đã được đến Bordeaux, Foulayronnes ở miền Nam nước Pháp.
Vào những năm 1990 và 1992 tôi được tới Bordeaux – Pháp để dự Hội Thảo do Tổ chức ACCT ( Agence de coopération culturelle et technique - Cơ quan hợp tác văn hóa và kỹ thuật ) và Institut de l’énergie des pays ayant en commune l’ usage du francaise( Viện năng lượng của các nước nói tiếng Pháp ) mời đích danh tổ chức tại tòa nhà của École Internationale de Bordeaux ở 43 Rue Pierre – Nouilles – 33405 Talence Cedex . Đây là một ngôi trường xây dựng từ xa xưa, trên một khuôn viên rộng, có hội trường, có căng tin và nhà ngủ khá tiện nghi cho các đại biểu tới dự .
Ảnh chụp tại nơi tổ chức Hội Thảo
Lần đi đầu tiên vào năm 1990 còn khá bỡ ngỡ,nên tôi chuẩn bị rất kỹ lưỡng( mang cả tự điển con ) nhưhỏi về thủ tục làm hộ chiếu, visa, lúc đó các thủ tục này còn do Bộ Ngọai Giao VN quản lý, và chờ lấy xong được giấy tờ cũng tốn kém về “quan hệ “ và thời gian, rồi đền thủ tục mang ngọai tệ , dù lúc đó chỉ mang có 100USD, nhưng phải lo trước để đi cho dễ dàng. Lần đầu do để quên địa chỉ của Chị Tố Tâm ( em họ ruột ), nên không đến thăm chị được, lần đi thứ hai vào năm 1992 do rút kinh nghiệm nên chủ động hơn và thực hiện được dự định đến thăm chị Tố Tâm ở Foulayronnes cách Bordeaux. hơn 30km về phía Nam.
Cả hai chuyến đi trên là những chuyến đi đầu tiên của tôi ra nước ngòai thuộc xứ sở Tây phương theo kinh tế thị trường nên cũng thích thú và mong muốn tìm hiểu nhiều điều. Theo vé máy bay mà BTC gửi thì là hạng Economy của hãng Air France ( vì lúc đó VN Airlines chưa có tuyến bay thẳng từ VN sang Paris như hiện nay ) nên phải bay từ Nội Bài sang Bangkok bằng máy bay của ta , rồi transit qua Bangkok và bay bằng máy bay quốc tế của Air France đến Paris, giữa đường dừng tại sân bay Copenhaguen ( Đan Mạch) , nhưng hành khách không xuống, đến Paris phải dò tìm sang sân bay nội địa để baytiếp đến Bordeaux cách Paris 500 km về phía nam bằng máy bay nội địa của Pháp . Sân bay Charles de Gaulles - Paris thật rộng lớn với nhiều Gate ( tuyến ), dễ bị lạc, may mà lần đầu tiên tuy có ngỡ ngàng, nhưng tôi vẫn đi đến được sân bay nội địa do chịu khó giao tiếp. tuy nói còn bập bẹ. Máy bay từ sân bay Nội Bài bay đến Bangkok lúc 10g sáng; cảm giác choáng ngợp đầu tiên là thấy sao sân bay quốc tế Donmuang Thái Lan đẹp và to thế, các quầy hàng đều sang trọng và tiện nghi, phải ngổi chờ ở sân bay Bangkok đến 10 g đêm để bay tiếp suốt đêm sang sân bay Charles de Gaulle – Paris. Vì đã chuẩn bị trước không dám tiêu gì, lấy bánh mì ngọt mang sẵn ở nhà ăn cho đỡ đói và uống nước lã có sẵn ở các vòi nước dành cho du khách uống ở sảnh nhà chờ, nằm nghỉ trên ghế cho đến đêm lên máy bay khác sang Pháp. Do không cóvisa vào Thái, nên không thăm được thủ đô Bangkok ,trong thời gian chờ đợi sốt ruột may gặp một anh bạn VN đồng lứa mà trước đây chưa quen biết, nhưng qua chuyện trò trao đổi ngay tại sân bay Donmuang sau này thành quen và thân với nhau, đó là anh Bùi Duy Dưỡng cán bộTT Infoterra củaỦy Ban KHKT NN, chuyên viên vềmôi trường , ghé qua Bangkok để đi tiếp sang Kenia, sau này khi về chúng tôi vẫn thường xuyên gặp nhau ở HN, vì mãi đến cuối năm 1992 tôi mới chuyển vào SG sinh sống cùng với vợ và con đã vào trước từ năm 1990. Tôi còn nhớ hồi đó anh Dưỡng còn tạo điều kiện cho tôi được bay miễn phí vào SG tham dự Hội thảo “Environment et pauvreté “ ( Môi trường và nghèo khổ) để có cơ hội thăm lại vợ và con lúc đó đangở Hàm Tử - Q5 . Đến Bordeaux xuống sân bay có xe taxi chờ sẵn, chỉ cần nói tên không phải trả tiền là lái xe chở thẳng về nơi tập trung .
Tòan cảnh Bordeaux
Bordeaux là thành phố của tỉnh Gironde, thuộc vùng hành chính Aquitaine của Pháp, là thành phố lớn thứ hai sau Paris, rộng 4455 ha, với dân số 235878 người năm 2006,mà 1/3 dân số dưới 25 tuổi, kinh tế khá phát triển tốc độ tăng trựởng giai đọan 1999 –2005 là 7,1 %% cao hơn cả nước Pháp chỉ có 4% . Bordeaux nổi tiếng với những công trình kiến trúc cổ, như nhà thờ lớn Cathédrale St - André xây dựng theo kiểu Gothic từ năm1096 ; các viện bảo tàngnổi tiếng như Musée d’ Art Contemporain thế kỷ 19, Musée d’ Aquitaire…...các trung tâm văn hóa và giáo dục , cả thành phố có 4 trường Đại học, 14 trường Cao đẳng, 2 Viện nghiên cứu , có khỏang 16300 xí nghiệp và doanh nghiệp nhỏ và vừa . Bordeauxlà thành phố Cảngtrên sông chảy qua cầu Pont de Pierre xây dựng từ năm 1810 theo lệnh của Napoléon. Sân bay quốc tế Bordeaux cách TT Tp 6 dặm về phía tây .Đặc biệt Bordeaux là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng thế giới của Pháp. Với 95% diện tích trồng nho được xếp hạng : Vang cò tên gọi xuất xứ được kiểm tra kỹ về chất lượng “. Ở Pháp phân lọai rượu vang theo xuất xứ địa phương sản xuất, thí dụ theo xứ, theo tỉnh và theo vùng , tất cả phải được kiểm nghiệm và đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc gia và quốc tế , phân lọai như sau : 38% là lọai vang thông dụng ( Vin de table), là vang được pha trộn giữa các địa phương sản xuất khác nhau, 15% là vang có thương hiệu quốc gia( Vin de Pays ); 35 % là vang đạt tiêu chuẩn xuất xứ A.O.C xếp hạng để xuất khẩu, và 2 % là vang giống như vang A.O.C nhưng chất lượng kém hơn.Các lọai vang đỏ của vùng Bordeaux như : Cabernets Sauvignon, Médoc , Graves, Libornais, còn vang trắng thì có Entre deux mers, Cotes de blayes, và vang trắng ngọt uy tín Sauternes. Hàng năm Bordeaux sản xuất khỏang 700 triệu chai vang, trong đó 88% là vang đỏ, lịch sử làm rượu vang ở vùng này có từ năm 48 trước Công Nguyên, 4 lọai vang đỏ xuất khẩu nổi tiếng là Red Bordeaux, Bordeaux Supérieur, Red cotes de Bordeaux, Red Libourne, và 2 lọai vang trắng xuất khầu nổi tiếng khác là Dry whitewines và Sweet white wines.Trong thởi gian dự HT khỏang 2 tuần tôi đã được BTC cho đi tham quan nhiều danh lam thắng cảnh ở Bordeaux và các vùng sản xuất rượu vang , vào các hầm rượu thưởng thức rượu vang và champagne, ăn kèm theo bánh biscuit đặc biệt để uống đỡ say.Một chai rượu có giá 160.000 USD ? Đó là mức giá được trả cho một chai rượu Bordeaux - một chai Chateau Lafite 1787 - ở nhà bán đấu giá Christie, London, hồi năm 1985. Và theo sách Kỷ lục Guinness, sau 22 năm, đó vẫn là chai rượu đắt nhất trên thế giới. Chai rượu này thuộc về Thomas Jefferson, tổng thống thứ 3 của Hoa Kỳ. Là một nhà triết học, một nhà khoa học, Jefferson còn là một người sành rượu nho. Khi còn là đại sứ của Mỹ ở Pháp, ông đã dành không ít thời gian để đi thăm các cánh đồng nho nổi tiếng ở Bordeaux.
SauHT lần thứ hai năm 1992 , tôi xin phép BTC nghỉ 2 ngày bằng tiền tự túc để đi thăm chị Tố Tâm ở Foulayronnes, đầu tiên để tiết kiệm chi tiêu, phải đi bộ 2km đến nhà Ga xe lửa để hỏi thủ tục, mới biết ở Pháp xe lửa có nhiều lọai vé, ngồi nằm trong khoang có hay không hút thuốc lá , xe lửa chạy nhanh, êm sau gần 1 tiếng đến ga Foulayronnes gặp ngay chị Tâm đang chờ sẵn,sau gần mấy chục năm mới gặp lại nhau mà giác quan thứ 6 vẫn nhận ra ngay là người nhà.
Foulayronnes là một thị trấn ở vùng trung du thuộc khu Lot et Garone của vùng Aquitaine , diện tích 288ha, dài 15km,rộng 5km, dân số lúc đó khỏang 4899 người .Chị lái xe ôtô riêng đưa đi thăm quanh trị trấn rồi đưa về nhà riêng ở trên đồi, lúc đó thời tiết còn là mùa đông, nên xung quanh nhà chị tuyết phủ trắng xóa. Chiều hôm đến là thứ 7 ở nhà với chị lúc đó chỉ có con gái lớn và con trai thứ, sáng hôm sau chủ nhật tất cả các con chị ở các nơi làm việc về thăm mẹ như con cả làm về IT cho một ngân hàng ở Marselles đi cùng người yêu là một thiếu nữ Pháp xinh đẹp bạn đồng nghiệp người Paris, cô con gái thứ hai cũng làm về thương mại ở Lyon về, cậu con trai út về cùng người yêu là cô gái Pháp nhỏ nhắn, hình như là công nhân rất bạo dạn. Sau một đêm xa nhà vừa lạnh, vừa không ngủ được tôi lấy quyển tự vị Pháp Việt bỏ túi sọan một bài viết với trình độ tiếng Pháp tự học, để sáng mai CN sẽ nói với tất cả các cháu bằng tiếng Pháp về nguồn gốc họ hàng, vì các cháu xa VN khi còn nhỏ lại sinh trưởng tại Pháp, nên không dành tiếng VN,một vài cháu lớn nghe hiểu tiếng VN, nhưng nói không thạo, nhiều khi chị Tâm phải làm phiên dịch cho tôi. Sau những bữa ăn giống hệt như ỏ VN, như có canh chua, dưa muối , chuyện trò càng thêm vui vẻ. Tôi không rõ cảm tưởng của cả nhà chị sau lần gặp gỡ này, nhưng tôi thấy chị Tâm nói tiếng Việt rất giỏi và còn nhớ nhiều kỷ niệm về VN và họ hàng ở HN .
Sáng thứ hai tôi lại đi xe lửa trở lại Bordeaux, và ngày hôm sau bay về Paris kết thúc cuộc hành trình ngắn ngủikhỏang 2 tuần ỡ miền nam nước Pháp. Lần thứ hai đến Pháp tới mới ghé dừng lại được Paris một tuần do có chú Đỗ Xuân Khôi ( em ruột vợ ) lúc đó vừa tốt nghiệp Tiến sĩquốc gia về hệ thống điện ở Grenoble về Paris thực tập ởEléctricité de France, do đó tôi có điều kiện tham quan lần đầu tiên một số danh lam chính ở Paris , đến thăm hai bác Thân ( họ ngọai ) đang ở nhà dưỡng lão và vợ chồng anh chị Khanh&Thục con bác ở một chung cư tầng 14 ở Paris. Thấy căn hộ của anh hướng tây nắng khá nhiều, anh nói ở Pháp căn hộ như vậy giá khá đắt , có rất nhiều cây xanh trồng trong nhà, hỏi ra nhờ có lọai giống đăc biệt của Pháp mà đem về VN chưa chắc đã trồng được . Anh Khanh là bác sĩ nôi khoa ở bệnh viện Henri Mont D’ Or , chị Thục là nghiên cứu viên sinhhóa của Centre Nationale d’études et recherches của Pháp , anh chị dẫn đi ăn ở quận 13, và đi dạo chơi Tháp Eiffel. ..Tôi cũng tranh thủ tìm được chỗ ở và thăm gia đình chị Nhật, một nữ bác sĩ đồng nghiệp với nhà tôi ở Khoa Tim Bệnh Viện Bạch Mai HN, sang Pháp thực tập và ở lại, cũng làm việc ở BV Henri Mont D’or. Năm 2003 chúng tôi lại được gặp chị Tố Tâm và cháu Hương ở SG khi về thăm lại quê hướng lần đầu, sau khi chị được đại gia đình họ ngọai do Ô. Phạm Vĩnh Ngọc chủ trì tiếp đón nồng nhiệt ớ HN vào và có nhiều cảm tưởng tốt về họ hàng bên ngọai ở VN .
Đến nay chắc những nơi tôi đã ghé qua cách đây hàng chục năm đã biến đổi nhiều, nhưng những kỷ niệm những ngày đầu tiên ra nước ngòai đến Pháp còn đọng lại trong trí nhớ của tôi .
(Dân trí) - Trở thành một người sếp tốt, được nhân viên ngưỡng mộ không phải là điều đơn giản. Nó không chỉ là bạn có thể sai khiến người khác và thậm chí nếu họ làm theo lời bạn, điều đó cũng không khiến bạn trở thành một người sếp tuyệt vời.
Sandra Naiman, tác giả cuốn sách “ Những nguyên tắc bất thành văn để thành công trong công việc”, cho biết: “ Vai trò thực sự của sếp là ủng hộ và thúc đẩy nhân viên làm việc tốt hơn. Nghĩa là bạn phải biết điều gì thúc đẩy nhân viên, tích cực giúp đỡ họ, trở thành một tấm gương sáng cũng như điều chỉnh phong cách của mình phù hợp với từng nhân viên.”
Vậy bạn có biết một người sếp tuyệt vời trong mắt nhân viên cần những đặc điểm gì? Naiman và Vicki Salemi, tác giả cuốn sách “ Sự nghiệp lớn trong một thành phố lớn” đã liệt kê 11 đặc điểm sau đây:
1. Giúp đỡ nhân viên hoàn thành công việc của họ
Hãy hỏi nhân viên bạn có thể làm gì để giúp họ thực hiện công việc một cách tốt nhất. Đây cũng là một nhiệm vụ chính của người quản lí. Thực hiện điều này tốt sẽ giúp bạn dần trở thành một người sếp tốt.
2. Đảm bảo mỗi nhân viên có đầy đủ thông tin, dữ liệu và sự giúp đỡ cần thiết để hoàn thành công việc
Không chỉ giúp nhân viên thực hiện công việc mà một người sếp tốt còn trang bị đầy đủ những công cụ làm việc cần thiết cho họ.
3. Thường xuyên góp ý cho nhân viên
Không nhất thiết phải chờ đến đợt đánh giá cuối năm mới đưa ra nhận xét của mình về nhân viên. Hãy thường xuyên góp ý với họ, cả những điểm tốt lẫn chưa tốt. Đó là cách bạn giúp đỡ nhân viên của mình cải thiện điểm yếu phát triển một cách chuyên nghiệp.
4. Cung cấp cơ hội phát triển nghề nghiệp cho nhân viên
Điều này cho nhân viên biết rằng bạn luôn ủng hộ họ 100%.
5. Đừng để nhân viên biết về những khó khăn trong cuộc sống riêng của mình
Một sếp tốt biết rạch ròi giữa công việc và cuộc sống riêng. Hãy để nhân viên nhìn nhận bạn như một người giỏi giang và chuyên nghiệp trong công việc thay vì một sếp hay kể lể về cuộc sống riêng.
6. Tạo niềm tin cho nhân viên
Một sếp tốt là một sếp đáng tin cậy. Do đó, hãy giữ lời hứa, làm theo cam kết và không bao giờ tiết lộ những điều “ nhạy cảm” nhân viên đã tin tưởng chia sẻ với bạn.
7. Thể hiện tình cảm với nhân viên
Hãy cư xử với nhân viên như với một người bạn hay người thân của mình. Nếu gia đình nhân viên có chuyện buồn hay họ gặp thất bại, hãy bày tỏ sự đồng cảm và chia sẻ với họ.
8. Lắng nghe nhân viên
Một trong những đặc điểm nổi bật của một người sếp tuyệt vời là biết lắng nghe nhân viên. Đôi khi nhân viên không cần bạn phải tăng lương hay thăng chức cho họ, họ đơn giản chỉ cần một người lắng nghe và hiểu họ.
9. Nắm rõ công việc của nhân viên
Khi bạn không hoàn toàn hiểu công việc của nhân viên hay họ làm việc như thế nào, thật khó để có thể giúp đỡ họ. Và khi đó thuyết phục cấp trên về giá trị của nhân viên cũng là một nhiệm vụ nan giải đối với bạn. Vì vậy, hãy cố gắng nắm rõ và hiểu những gì nhân viên của bạn đang làm hàng ngày.
10. Tuân thủ nội quy của công ty
Hãy là người gương mẫu thực hiện đúng những nguyên tắc của công ty. Nếu bạn đi là muộn hay ăn trưa lâu hơn, mọi người sẽ nhanh chóng chú ý. Hãy nhớ rằng nguyên tắc đặt ra không chỉ áp dụng với nhân viên mà với cả sếp. Một người sếp tốt sẽ nhận thức và nghiêm túc thực hiện nội quy.
11. Công nhận thành công của nhân viên
Hãy dành vài lời “ có cánh” cho nhân viên của mình khi họ vượt qua một giai đoạn làm việc bận rộn, đạt doanh số bán hàng cao hay chiến thắng trong một cuộc cạnh tranh…Tất cả sẽ khiến nhân viên cảm thấy mình được đánh giá cao và coi trọng. Và nó sẽ tạo ra sự nâng cao trong năng suất, tinh thần làm việc và hạnh phúc công sở của nhân viên.
Con người hiện đại đang sống trong một hệ thống giá trị đa nguyên và hỗn loạn, ai cũng muốn tìm tự do của chính mình. Do muốn tìm tự do bên ngoài nên họ không biết gốc rễ của tấc cả các vấn đề nảy sinh trong chính họ, đương nhiên họ càng không biết thực chất tất cả các đáp án đó lại nằm trong nội tâm của mình.Vì vậy, muốn giải quyết triệt để các vấn đề đó, đầu tiên bạn hãy nhìn lại chính bản thân mình, trở lại với bản thân mình.Khi con người đã xác định được phương hướng đúng đắn, hòa mình vào mục tiêu chung của nhân loại, tự nhiên sẽ định vị được bản thân mình, không đi lệch hướng. Hơn nữa trưởng thành của mỗi cá nhân chính là thành công của toàn xã hội, cá nhân và tập thể không mâu thuẫn đối lập mà tác động qua lại bổ trợ lẫn nhau. TÌM LẠI CHÍNH MÌNH là kết tinh của trí tuệ uyên thâm để hiểu biết cuộc đời và bản thân mình trong cuộc đời đó, để có suy nghĩ và hành động đúng mực. Rất nhiều người không chịu nhận là “không biết mình là ai” .Khi có người hỏi bạn là ai, chắc chắn bạn sẽ trả lời “ Tôi chính là tôi “. Vậy “tôi “là cái gì ? Chúng ta không biết mình là ai, bởi từ nhỏ chúng ta đã bị các quan niệm về giá trị bên ngoài chiếm hữu, bị hoàn cảnh vật chất dắt theo đi, trở thành nô lệ của hoàn cảnh bên ngoài mà chính mình không cảm nhận được. Hãy suy nghĩ kỹ xem, khi chúng ta vừa ra đời, trong não chúng ta vốn không có tri thức, học vấn và cũng không có trí nhớ, nhưng cùng với việc học tập những kiến thức trong nhiều năm, dần dần chúng ta hiểu ra nhiều điều : Tôi thích cái gì? Không thích cái gì ?. Hơn nữa trong quá trình xã hội hóa lâu dài, con người học những cách chiều lòng người khác, học cách che đậy những tật xấu của mình, thậm chí che khuất tình cảm, cảm giác đích thực của mình. Dần dần thành thói quen nói dối lòng mình, làm dối ý nghĩ thật của mình, cuối cùng đánh mất khả năng nhận biết về mình – về cái tôi ban sơ trong tình trạng mất tự chủ.
Cái tôi đích thực phải là cái tôi có đú khả năng điều khiển được chính mình, có thể sai khiến và khống chế được các hoạt động và tình cảm của mình. Tuy nhiên chúng ta rất dẽ bị ảnh hưởng bời môi trường sống. Muốn không bị phụ thuộc vào ngoại cảnh con người phải có nghị lực. tận tâm, tận lực làm những việc có thể làm, những điều nên học, gánh vác những công việc mà sức mình có thể gánh vác được không giả tạo, không ngừng soi rọi bản thân, đó là phương pháp tốt nhất để TÌM LẠI CHÍNH MÌNH
Tôi biết đến Budapest từ 4 năm du học ở Hungary, cách nay 40 năm ( 1970 -1973). Lúc đó đoàn nghiên cứu sinh của tôi đi du học có trên 10 người, hầu hết đi Liên Xô, còn lại đi Hung, Ba Lan và Tiệp. Ở nhà ít ai biết về nước Hung, chỉ nghe nói tiếng Hung rất khó học và rất ít dùng trên thế giới vì tiếng Hungary là một trong hệ ngôn ngữ Finno-Ugric, nên trong thâm tâm cũng ngài ngại không rõ sang đó học ra sao và sau khi học về thì sẽ sử dụng tiếng Hung như thế nào? Hồi đó không có máy bay đưa NCS thẳng từ HN sang LX và các nước Đông Âu, mà đi tầu hỏa khởi hành từ ga Hàng Cỏ , đến Đồng Đăng chuyển sang tầu Trung Quốc, tầu chạy suốt từ miền Nam TQ đến tân Bắc Kinh nghỉ lại 1 ngày đêm, sau đi tiếp qua Mông Cổ, xuyên Siberi, qua Ukraina rồi đến Moskva, nghỉ lại 1 ngày đêm, rồi đi tiếp đến Budapest. Cảm giác đầu tiên khi vào đến nước Hung thấy quang cảnh đẹp và nhà cưả khang trang hiện đại. Khi đến Budapest thì cảm thấy như Paris thu nhỏ, thành phố xinh đẹp có sông Danube trong xanh chảy qua. Chúng tôi là NCS nên được bố trí ở nhà dân để học ngoại ngữ cho nhanh, năm đầu tiên tôi học ở Viện Ngoại ngữ dành cho NCS nước ngoài (Nemzetkozi Elokeszito Intezet ) và ở nhà dân thuê bên Buda.
Những ngày đầu tiên đến Budapest ở 9 Apostol Utca - Buda
Sau khi tốt nghiệp tiếng Hung, tôi chuyển sang ở khu chung cư mới ở ngoại thành bên Pest do Viện Hàn Lâm thuê cho đến khi về nước. Hồi đó NCS do Viện Hàn Lâm Hungary quản lý, tôi đã được giới thiệu 3 vị thầy, thầy nào cũng nhiệt tình, nhưng sau khi trao đổi chỉ thấy thầy Dr Bokay Belađang là Giám Đốc Trung Tâm Tính Toán của Viện Nghiên Cứu Năng Lượng Hungary thuộc VHL Hungary ( Enegia Kutato Intezet) là hợp, vì nguyện vọng của tôi là muốn tranh thủ làm luận án về máy tính, lúc đó ở Viện trên toàn trang bị bằng máy tính IBM của Mỹ, sau 2 năm tự mầy mò tôi đã hoàn thành luận án PTS nay là TS với chuyên đề “Áp dụng mô hình toán học khảo sát độ tincậy của hệ thống điện “( Matamatikai model hasznalata a villamos rendszer megbizhatosaganak visgalata) . Sau khi báo cáo kết quả hoàn thành luận án sớm, tôi được phép ở lại 1 năm để thực tập ( trong khuôn khổ thời gian nhà nước VN qui định ) tại các cơ quan nghiên cứu , thiết kế của Hungary ở Budapest.Trong thời gian ở Hung tôi cùng các NCS khác đã được VHL tổ chức cho đi thăm nhiều danh lam thắng cảnh và các thành phố chính ở các miền khác nhau củanước Hungary như : Pecs, Szombathely, bình nguyên Alfold, Eger, Balaton,…..Do đó trong tôi có nhiều kỷ niệm với nước Hung, cùng với 4 năm sống tại Budapest đã giúp tôi có nhiều thiện cảm với đất nước này và rất mong muốn nước nhà cũng được phát triển và phồn vinh như Hungary, lúc đó theo tôi Hung phát triển chỉ thua CHDC Đức.
Cảm nhận trong tôi có nhiều kỷ niệm về thủ đô Budapest xinh đẹp của nước bạn và nước Hungary như sau :
Thủ đô Budapest của nước CH Hungary đã hơn 1000 năm tuổi. Thành phố soi bóng bên dòng Danube là một trong những thành phố có phong cảnh hữu tình nhất thế giới.
Theo sử sách, những người Hungary đã đến vùng lãnh thổ này từ thế kỷ thứ IX. Budapest được xem là một trong những thủ đô đẹp nhất thế giới với lối kiến trúc cổ kính. Dòng sông Danube trong xanh chảy qua trung tâm thành phố Budapest và chia thành phố thành 2 phần: Buda và Pest. Buda bên bờ trái được xây dựng trên một ngọn đồi với nhiều tòa lâu đài tuyệt đẹp. Bờ phải là thành phố Pest được xây dựng trên một đồng bằng gồm những tòa nhà cổ kính thời trung cổ. Buda và Pest nối với nhau bằng 9 cây cầu qua sông Danube, mỗi cây cầu mang một vẻ đẹp riêng và giữ vai trò huyết mạch giữa hai phần của thành phố này.
Toàn cảnh thành phố Budapest
Thủ đô Budapest của Cộng hòa Hungary, thường được gọi bằng cái tên "hòn ngọc bên dòng Danube", là một trong những thành phố có phong cảnh hữu tình nhất thế giới. Trong các cây cầu nối đôi bờ sông Danube, nổi bật nhất là cầu Xích (Chain Bridge) mang vẻ đẹp tuyệt vời với 4 con sư tử đá lớn ngồi 2 bên đầu cầu.
Cầu Xích (Lánc-híd), cây cầu cổ nhất bắc ngang dòng Danube
Cách gọi trên cũng cho thấy dòng Danube có vai trò như thế nào đối với cảnh quan và giá trị du lịch, thắng cảnh của Budapest. Là con sông dài gần 3.000 km (dài thứ hai ở Châu Âu, sau Volga), chảy qua 10 quốc gia và vô số đô thị, trong đó có 4 thủ đô của các nước Đông Trung Âu là Vienna, Bratislava, Belgrade và Budapest, nhưng đoạn chảy qua Budapest (dài chừng 30km) có thể coi là phần đẹp nhất của con sông này. Điểm đặc biệt của Budapest là trước đây, các phần thành phố Buda và Pest từng là những đô thị riêng biệt và độc lập bên hai bờ sông, và chiếc cầu đầu tiên nối hai bờ cũng chỉ có cách đây chừng 150 năm. Do đó, cho dù không ít đô thị lớn trên thế giới có sông chảy qua, nhưng Budapest thì có phần khác ở chỗ, các kiến trúc của hai phần thành phố đều tập trung bên bờ sông, khiến du khách nếu tản bộ dọc sông, sẽ có được tầm nhìn bao quát về cấu trúc của cả thành phố một cách hết sức ngoạn mục.
Budapest là thành phố sở hữu nhiều Di sản Văn hóa thế giới được UNESCO công nhận: Quang cảnh sông Danube, Đại lộ Andrássy – nơi thường được các nhà làm phim Hollywood chọn quay những cảnh quay đầu tiên về châu Âu...Đại lộ Andrássy với 135 năm tuổi là con đường chính tại trung tâm thủ đô mang dáng dấp Đại lộ Champs – Elysées của Paris (Pháp). Đại lộ Andrássy có các cửa hàng cao cấp, vô số tiệm cà phê, nhà hàng và cả quán nghệ sĩ- nơi gặp gỡ của giới văn nghệ Hungary từ nhiều thế kỷ qua.Trong trung tâm Budapest còn có phố Vaci utca nổi tiếng, là nơi buôn bán sầm uất, có nhiều khách sạn, restaurant, khách du lịch thường tập trung đi lại nhiều ở đây. Cuối đại lộ Andrássy là Quảng trường Những người Anh hùng được xây dựng đầu thế kỷ 20, với tượng của 7 thủ lĩnh lập quốc Hungary và các anh hùng, các vị vua lớn trong lịch sử Hung
Nhà hát Opera -Budapest
Một trong những công trình quan trọng ở Budapest là Nhà hát Opera Quốc gia, một kiệt tác của nền kiến trúc tân Phục Hưng. Người Hungary đã mất nhiều năm để biến khoảnh đất bùn lầy nơi đây thành một địa chỉ văn hóa sang trọng. Dừng chân ở Quảng trường Anh hùng rộng thênh thang nằm cuối Đại lộ Andrássy, du khách có thể dạo quanh Đài kỷ niệm Thiên niên kỷ cao vút và chiêm ngưỡng dãy tượng các vị vua chúa lập quốc, các anh hùng dân tộc, biểu tượng của sức mạnh và lịch sử các vương triều Hungary.
Đại lộ Andrássy và Quảng Trường những người anh hùng
Cư dân Budapest thường tự hào với cái “nhất” của thành phố này, đó là Nhà Quốc hội lớn nhất châu Âu với 691 phòng, nằm bên bờ sông DanubeNhà Quốc hội Hungarythành năm 1898, nay vẫn hoạt động.
Nhà Quốc hội Hungary
Nếu khu Đồi lâu đài Buda và toàn cảnh sông Danube được UNESCO đưa vào danh mục Di sản thế giới, thì Nhà thờ Matthias và quần thể “Thành những người đánh cá” đã được người dân Hungary bình chọn là 1 trong “7 kỳ quan kiến trúc Hungary”.
Hoàng thành Budapest
Đến thăm Budapest, du khách không thể bỏ qua quần thể di tích của Hoàng gia Hungary ngày xưa, nằm trên một quả đồi bên Buda và nhìn xuống sông Danube, được gọi với cái tên thành Vár. Khu di tích này gồm Cung điện Hoàng gia Hung, khởi công xây dựng vào giữa thế kỷ XIII; Nhà thờ Mátyás mang tên vị vua hùng mạnh và anh minh bậc nhất trong lịch sử Hung; Thư viện Quốc gia Hung; cũng như hàng loạt bảo tàng, khu triển lãm. Nếu khu Đồi lâu đài Buda và toàn cảnh sông Danube được UNESCO đưa vào danh mục Di sản thế giới, thì Nhà thờ Matthias và quần thể “Thành những người đánh cá” đã được người dân Hungary bình chọn là 1 trong “7 kỳ quan kiến trúc Hungary”.Cũng trên Hoàng thành, du khách còn được thấy Thành những người đánh cá, được xây dựng theo lối hậu cung của Thổ Nhĩ Kỳ và dưới đó là một hệ thống hang động ngầm dài 12 cây số. Cũng ở bên Buda, du khách còn có thể lên đồi Gellért, được gọi theo tên vị Thánh tử vì đạo Gellért, đã truyền bá Công giáo vào Hungary thế kỷ thứ X. Tại đây, ngoài đài kỷ niệm Gellért hùng tráng, là một thành cổ và hệ thống hang động chằng chịt, rất hấp dẫn với giới thanh niên.
Dọc dòng sông Danube nhiều tòa nhà và tháp cổ được xây dựng từ thế kỷ XIII, trải qua bao nhiêu triều đại và những cuộc chiến tranh liên miên (nhất là những cuộc cướp phá của Thành Cát Tư Hãn) nhưng hầu như vẫn còn nguyên vẹn.
Trên sông Danube đoạn giữa hai cây cầu Marghit và Arpad là hòn đảo Marghid, một điểm nghỉ mát lý tưởng của thủ đô. Trên diện tích khoảng 1,2 km2 của hòn đảo này có hai khách sạn sang trọng, nhiều nhà hàng, quán cà phê, một bãi tắm, một khu vườn Nhật Bản xinh xắn và một nhà hát. Đối diện đảo Marghit, trên bờ tây Đanube là Obuđa, khu phố cổ nhất thủ đô với những ngôi nhà kiểu xưa, những ngõ hẹp với các quán ăn nhỏ … Khi đoàn đại biểu Quốc Hội do Chủ tịch Trường Chinh sang thăm Hung những năm 1970, có bác họ là GS BS Đỗ Xuân Hợp cùng đi, tôi đã được bác gọi vào ở cùng trong thời gian bác lưu lại Budapest trên hòn đảo thơ mộng này.
Chụp trên đảo Marguit với Bác Hợp
Trong số các công trình kiến trúc nổi bật của Budapest còn có thể kể đến 2 nhà ga xe lửa: Ga phía Đông và ga phía Tây được xây dựng từ hơn 100 năm nay, riêng ga phía Tây do kỹ sư Eifell người Pháp thiết kế.
Khi hoàng hôn buông xuống, cả Budapest trở nên lung linh huyền ảo khác thường với muôn vạn ánh đèn soi sáng phát ra từ những tượng đài, các dinh thự lộng lẫy và những cây cầu đồ sộ. Đây cũng là thời điểm lý tưởng để du khách thưởng ngoạn những công trình tráng lệ rực rỡ ở hai bên bờ dòng Danube.
Thiên đường của những bể tắm chữa bệnh
Đối với những người muốn dưỡng sức, nghỉ ngơi và thư giãn, Budapest là thiên đường của những bể tắm chữa bệnh với một hệ thống các hang động ngầm dưới mặt đất, các suối nước nóng, nước khoáng tự nhiên.
Là thủ đô duy nhất trong vùng Đông Âu có rất nhiều các nguồn suối nước nóng chữa bệnh, thế mạnh này của Budapest đã được tận dụng một cách có ý thức từ cuối thế kỷ 19. Năm 1934, Budapest được nhận danh hiệu “Đô thị của các bể tắm” và năm 1939, Đại hội chuyên trách các bể tắm Quốc tế đã “tấn phong” thành phố này là “Đô thị quốc tế của các bể tắm chữa bệnh”.
Bể tắm chữa bệnh tại khách sạn Gellért
Budapest có tới 80 nguồn nước nóng và nước khoáng tự nhiên, nhiệt độ từ 24 đến 78 độ, có tác dụng chữa rất nhiều bệnh. Hàng ngày, tại Budapest, 70 triệu lít nước khoáng từ những nguồn tự nhiên được đủ để đáp ứng cho 12 bể tắm chữa bệnh nổi tiếng thế giới, trong đó, phải kể đến bể tắm Gellért nằm ngay tại Khách sạn Gellért, một khách sạn – lâu đài cổ được coi là vương giả bậc nhất của Budapest.
Đáng chú ý là giá cả tại đây cũng rất vừa phải: mua một vé chừng 15 Euro, chúng ta có thể ngâm mình suốt ngày tại vài chục bể nước nóng – trong khung cảnh rất vương giả - có nhiệt độ khác nhau và tác dụng chữa bệnh khác nhau.
Chính vì thế mà trong 2 thập niên trở lại đây, du khách phương Tây thường chọn Budapest là nơi thăm thú, đồng thời kèm mục đích dưỡng sức, thư giãn, hoặc thậm chí chữa bệnh.
Ẩm thực đặc thù
Ẩm thực cũng là một trong những giá trị văn hóa mà dân Hungary rất tự hào, vì họ coi nó vừa mang tính đặc thù, vừa mang tính phổ quát.
Bản thân nước Hung cũng có những sản phẩm nổi tiếng thế giới trong công nghiệp thực phẩm. Hung là một trong vài quốc gia hàng đầu thế giới về xuất khẩu trứng và gia cầm, gà của Hung có vị ngon được bán ở nhiều nước. Ớt (paprika) của Hungray (loạt ớt đặc biệt hàm chứa lượng vitamin C rất cao), cũng như gan ngỗng, là món quý, đặc sản và sang trọng. Xúc xích (szalámi) và thịt mỡ hun khói của một số vùng ở Hung được biết đến ở nhiều nước châu Âu.
“Vương tửu” Tokaj
Rượu vang của Hung - ở các vùng Hạ Sơn (Hegyalja) hay Eger -, đặc biệt là rượu Tokaj, từ nhiều thế kỷ nay, đã được các vị hoàng đế Pháp coi là"vương tửu", có thể nói đây là một đánh giá rất vinh dự từ Pháp, xứ sở của các loại rượu.
Văn hóa :
Budapest có rất nhiều trường đại học nổi tiếng thế giới về các kĩnh vực toán học, y và dược học, âm nhạc,kinh tế…. , trên hết là Viện Hàn Lâm KHKT Hungary.Trong thế kỷ 20 có tới 13 nhà khoa học gốc Hungary đã được giải thưởng Nobel. Hungary còn là xứ sở xủa âm nhạc với những nhà soạn nhạc nổi tiếng như Lisz, Bartok Bela, Koday Joltan, vũ khúc dân gian Hungary cũng có tiếng vang trên thế giới.
Hungary ( tiếng Hungary: Magyarország), tên chính thức là Cộng hòa Hungary (tiếng Hungary: Magyar Köztársaság) là một quốc gia thuộc khu vực Trung Âu và không giáp biển. Nước này tiếp giáp với Slovakia về phía bắc, Áo về phía tây, Slovenia về phía tây nam, Croatia và Serbia về phía nam, Romania về phía đông và Ukraina về phía đông bắc. Vương quốc Hungary được thành lập vào năm 1000 với sự kiện Stephen I của Hungary trở thành hoàng đế đầu tiên trong lịch sử nước nàyTrong thời kỳ trung cổ, Hungary đã trở thành một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa bậc nhất tại châu Âu. Nhưng sau đó, Hungary đã bị các thế lực ngoại bang cai trị, đầu tiên là Đế chế Ottoman và sau là vương triều Habsburg của Áo. Khi Đế chế Áo-Hung sụp đổ vào năm 1918 sau Thế chiến thứ nhất, nước Cộng hòa Xô viết Hungary được thành lập nhưng tồn tại không lâu. Hungary đứng về phe phát xít trong Thế chiến thứ hai và được giải phóng bởi Liên Xô vào tháng 4 năm 1945. Khi Thế chiến thứ hai kết thúc, Hungary đã trở thành một quốc gia theo chế độ xã hội chủ nghĩa nằm trong Khối Warszawa. Năm 1989, chế độ xã hội chủ nghĩa tại Hungary sụp đổ, đưa đất nước này quay lại tiến trình dân chủ. Ngày nay, Hungary là một quốc gia theo thể chế cộng hòa nghị viện với nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh và ổn định. Nước này là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế lớn như Liên Hiệp Quốc, NATO, EU., và năm tháng 5/2004 chính thức gia nhập EU.Hungary thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào ngày 3 tháng 2 năm 1950.
Cuối năm 2005 trong chuyến du ngoạn 4 nước EU : Đức - Pháp – Ý – Hung tôi lại có dịp trở lại thăm Budapest sau 35 năm xa vắng.Lần đầu tiên tôi được đến Budapest qua đường hàng không bay từ Berlin sang. Sân bay quốc tế Budapest Ferihegy (tiếng Hungary: Ferihegyi Nemzetközi Repülőtér) là sân bay quốc tế lớn nhất trong 5 sân bay quốc tế của quốc gia này. Sân bay này đang có các tuyến bay kết nối với các tuyến bay ở châu Âu, châu Phi, châu Á, Bắc Mỹ. Trong năm 2007, sân bay này phục vụ 8,6 triệu lượt khách, cách Trung tâm thủ đô về phía đông nam chừng 16 km. Ferihegy có thể phục vụ các loại máy bay như Boeing 747, Antonov An-124 và Antonov An-225. Lần đến thăm này tôi nhận thấy tuy đâu đó có nhiều công trình mới mọc lên, nhưng trong khu trung tâm cũng vẫn giữ được nét cổ kính duyên dáng như xưa. Việc đầu tiên là tôi tìm hiểu thông tin về thầy Bokai Bela, rất tiếc thầy đã không còn nữa. Sau đó là những cuộc đi chơi dạo phố thăm trụ sở Viện Hàn Lâm nơi tôi bảo vệ luận án tốt nghiệp, thăm lại Buda trèo lên Thành Var và đến tận tượng
Sân bay Feriheguyi
Hồ Balaton
Thần tự do , vì thời gian eo hẹp nên không được thăm nhiều bên Pest.Thăm lạimột trong những đường phố nổi tiếng nhất của Buđapest là phố Vaci. Ban ngày nơi đây là nơi trung tâm mua bán sầm uất, nhưng ban đêm lại là chốn vui chơi với khoảng 30 nhà hát (trong đó có 2 nhà hát opera). Ngoài ra còn nhiều khu giải trí, nhà hàng, hộp đêm, sòng bạc... hoạt động thâu đêm.
Những ngày cuối ở Budapest tôi đã tìm hiểu về giao thông rất ít ùn tắc trong nội đô, đó là do có rất ít người đi xe máy, mỗi tuyền đường lớn đều có tầu điện chính chạy suốt ga đầu tới ga cuối, cùng với tầu điện cũng đỗ tại các ga dọc đường, thêm vào đó lại có xe buýt và metro song hành xuyên qua sông Danube, nếu đimetro có thể chuyển lên xe buýt hay tầu điện khá dễ dàng và ngược lại, nhớ các phương tiện giao thông hỗ trợ nhau nên việc đi lại của cư dân rất thuận tiện, hơn nữa cư dân ở Budapest chưa đến 2 triệu người ít hơn TpHCM. Ngoài ra, Danube còn là tuyến giao thông, du lịch rất sầm uất nối các quốc gia trong vùng. Bằng loại tàu du lịch chạy đệm khí (gọi là tàu có cánh), du khách có thể thưởng ngoạn cả khúc Danube rất đẹp chạy từ Budapest qua Bratislava đến Vienna của Cộng hòa Áo.Tôi không quên rủ bà xã đi thăm hồ Balaton, đến quang trường Moskva Ter, sáng đi tầu hỏa đến Balaton, chiều lại quay về Budapest. Sau hơn 30 năm tôi lại đến nơi này, tầu hoa đãcũ hơn xưa, trên thành các toa tầu có nhiều tranh vẽ kiểu griffit, ngồi trên tầu hỏa có điều kiện chuyện trò thân tình với hành khách là người Hungary mới biết họ phàn nàn là từ khi Hungary gia nhập EU, đồng forint mất giá so với đồng Euro, nên cuộc sống khó khăn hơn trước, vào EU tuy có thêm việc làm, nhưng đầu tư từ các nước lớn ở EU vào Hung không nhiều.Hồ Balaton là hồ nước ngọt lớn nhất ở châu Âu., 77 km dài 14 km rộng và chiếm một diện tích 600 km2. Chiều sâu trung bình là 2 m. Hồ Balaton được gọi là biển, Hung-ga-ri và là điểm đến phổ biến cho khách du lịch. Balaton là một địa điểm nổi tiếng không chỉ do bơi lội. Hồ cung cấp điều kiện lý tưởng để câu cá, du lịch trên biển và trên tàu thuyền. Đến Balaton chúng tôi không quên thưởng thức món xúp cá câu từ hồ và uống rượu Tokaj, tuy vậy khi tính tiền giá trị ngang 1000 forint, tương đượng với học bổng 1 tháng của NCS những năm 70
Những năm gần đây ngoại vi Budapest đã phát triển nhiếu và nổi bật là Budapest đã trở thành một Hollywood mới cho những nhà làm phim trong nước và thế giới. Bên ngoài ngôi làng Etyek, cách thủ đô Budapest 29 km về phía Tây có một khu vực được bao quanh là những vườn nho. Đây là trụ sở của Korda Film Studios, xưởng làm phim công nghệ cao, một trong những studio và công ty sản xuất đang biến Budapest thành một trung tâm điện ảnh nhờ có nhiều tài năng nhưng mức thuê thấp, giá thuế ưu đãi và phong cách kiến trúc đa dạng.Từ đầu tháng 10/2010, bộ phim mới do Angelina Jolie làm đạo diễn sẽ chính thức khởi quay tại Budapest, thủ đô của Hungary. Chính vì thế, theo thông tin từ một số tờ báo giải trí Mỹ, Angelina Jolie cùng 4 con lớn là Maddox, Pax, Zahara, Shiloh đã có mặt tại đây để chuẩn bị cho những cảnh quay đầu tiên của phim.
The Korda Film Studios
Bên cạnh những tin vui trên, thì một tin buồn xuất phát từ nước Hungary, đó là "Thảm họa bùn đỏ"
Ngày 4-10-2010 - khi bể chứa số 10 của nhà máy luyện alumin tại TP Ajka bị vỡ một mảnh đập chắn khiến hơn 1m2 dung dịch bùn đỏ có độ kiềm rất lớn tuôn tràn và phá hủy các khu cư dân, gây thảm họa sinh thái lớn nhất trong lịch sử Hungary - cho đến nay
Thảm họa bùn đỏ xảy ra một phần do công nghệ thải ướt hàm chứa nhiều rủi ro
Song song với việc khắc phục hậu quả của bùn đỏ và tái ổn định đời sống cư dân những vùng bị bùn đỏ hủy diệt, những bài học về xử lý môi trường trong sản xuất công nghiệp đã và sẽ để lại nhiều trải nghiệm quý báu cho chính giới, không chỉ tại Hungary. Tấm vách bê tông đó được Nhà nước Hungary chỉ đạo xây trong hai giai đoạn (1990-1994, và 2001), dài tổng cộng 7,3 km, bao quanh bể chứa số 10 với mục đích ngăn chặn sự lan tỏa của nước bùn đỏ nhiễm kiềm. Tuy nhiên, trong nhiều năm, lượng nước mưa tích tụ và không thể thoát đi đâu đã khiến đập chắn bùn bị úng, các tầng đất bị trượt dẫn đến việc vách bể chứa bị vỡ.Mặc dầu việc truy cứu trách nhiệm và tìm nguyên nhân cần có thời gian chuẩn bị vì vấn đề khá phức tạp, liên quan đến nhiều cơ quan và tổ chức không riêng gì Công ty quản lý trực tiếp MAL Zrt., điều có thể biết là Hungary từ lâu vẫn áp dụng công nghệ thải bùn ướt chứ không áp dụng công nghệ thải bùn khô. Dù xảy ra tình huống trên và tác hại đối với môi trường và cư dân xung quanh rất lớn, nhưng hầu như toàn xã hội Hungary đều ra tay làm từ thiện đối với khu vực bị tàn phá bởi bùn đỏ.Trong vấn đề này, Hungary đã đặt được sự đồng thuận xã hội lớn lao hơn bao giờ hết. Một phong trào quyên góp rộng lớn chưa từng thấy đã được rất nhiều cá nhân và tổ chức đề xướng, đem lại kết quả hết sức mỹ mãn: chỉ trong vài ngày đầu, TP Ajka và các vùng lân cận đã không còn chỗ chứa cho hàng cứu trợ. Tính đến nay, người dân và các doanh nghiệp Hungary đã bỏ ra hàng tỷ Forint để ủng hộ các đồng bào kém may mắn của họ
