Dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Mô hình dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Với 92% phiếu thuận, Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận trong phiên họp kín chiều 22/11.Tờ trình về việc dừng thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh lần đầu trình bày trước Quốc hội hôm 10/11, sau thời gian dài Bộ đã giao Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) chuẩn bị thực hiện dự án này. Chủ trương xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận từng được Quốc hội đồng thuận với tỷ lệ hơn 77% (382 phiếu) hồi tháng 11/2009. Vốn đầu tư dự kiến là 200.000 tỷ đồng, sau tăng lên 400.000 tỷ. Dự án gồm hai nhà máy với công suất tổng khoảng 4.000 MW, được kỳ vọng đóng góp khoảng 3,6% về công suất và 5,7% về sản lượng điện của hệ thống điện quốc gia vào năm 2030.

Một số bước chuẩn bị cho dự án đã hoàn thành như báo cáo nghiên cứu khả thi; hệ thống cấp điện và hạ tầng phục vụ thi công; khảo sát thiết kế di dân tái định cư; đào tạo nguồn nhân lực; thỏa thuận vay vốn và chọn đối tác triển khai...Ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận với 92% phiếu thuận, Chính phủ tổ chức họp báo công bố nguyên nhân dẫn đến quyết định trên vào chiều muộn 22/11.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, công nghệ hạt nhân của Nga và Nhật Bản đều tiên tiến nhất hiện nay và có mức độ an toàn rất cao nên "việc dừng dự án không phải với lý do công nghệ, an toàn mà do điều kiện kinh tế nước ta hiện nay".

Tình hình phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam có nhiều thay đổi so với thời điểm quyết định đầu tư dự án. Mặt khác, Việt Nam cần nguồn vốn lớn để đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại nhằm tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội, cũng như giải quyết các vấn đề do biến đổi khí hậu gây ra.

"Chủ trương của Quốc hội, Chính phủ là xem xét lại các dự án ưu tiên để dồn nguồn lực xây dựng các dự án trọng điểm quốc gia như đường cao tốc Bắc Nam, đường sắt tốc độ cao, tuyến đường ven biển, hay sân bay Long Thành...", ông Dũng nói.

Trả lời VnExpress về hướng xử lý của Bộ Công Thương với một số hạng mục đã triển khai như giải phóng mặt bằng, đào tạo nguồn nhân lực..., Thứ trưởng Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, các công việc đã triển khai tại Ninh Thuận sẽ được tiếp tục sử dụng cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh này. Hệ thống điện đã xây dựng sẽ được bàn giao cho Công ty Điện lực Ninh Thuận, 400 sinh viên đào tạo tại Nga, Nhật Bản tiếp tục học tập để về nước tham gia vận hành các nhà máy điện.

"Quyết định dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận không dễ nhưng là đúng đắn", Thứ trưởng Vượng nói và cho rằng "qua việc này chúng ta cũng có bài học sâu sắc, làm sao nâng cao trình độ cán bộ nhất là cán bộ làm chính sách chiến lược, quy hoạch chiến lược sát thực tiễn hơn".

Giải pháp thay thế

Khẳng định việc dừng dự án điện hạt nhân không ảnh hưởng an ninh cung ứng điện, ông Mai Tiến Dũng cho rằng Việt Nam có thể bổ sung các loại hình nguồn điện khác như nhiệt điện than, điện năng lượng tái tạo, điện khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), cũng như xem xét mua điện từ láng giềng, nhất là Lào.

Từ nay đến 2030, Việt Nam sẽ xem xét đầu tư thay thế các nhà máy điện hạt nhân bằng các nhà máy nhiệt điện than có công nghệ tiên tiến, các nhà máy tua bin khí sử dụng LNG nhập khẩu với tổng công suất 6.000 MW.

Sau 2030, bên cạnh tiếp tục phát triển các nguồn trên, Việt Nam sẽ đẩy mạnh ứng dụng năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, năng lượng tiết kiệm. Với chi phí đã thực hiện liên quan đến dự án, Chính phủ sẽ chỉ đạo giải quyết theo thẩm quyền.

Theo ông Dũng, ý định dừng dự án điện hạt nhân cũng được Chính phủ Việt Nam thông tin tới đối tác Nga và Nhật Bản cùng thời điểm báo cáo Quốc hội.

"Các đối tác đều bày tỏ sự đáng tiếc với nhiều kết quả đã đạt được, song về cơ bản họ thể hiện quan hệ hữu nghị, cảm thông và tôn trọng quyết định của Việt Nam", ông Dũng cho hay. Hai nước bày tỏ mong muốn tăng cường hỗ trợ Việt Nam một số lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng, thay thế cho đầu tư các nhà máy điện hạt nhân.

“Việc dừng dự án không làm ảnh hưởng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Nga và quan hệ đối tác sâu rộng với Nhật Bản”, ông Dũng nhấn mạnh.

(Theo Vnexpress)