Điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tiêu thụ được bán tối đa 20%, các nguồn năng lượng tái tạo tự dùng khác bán không quá 10% công suất, theo Nghị định của Chính phủ.
Điện tự sản xuất, tự tiêu thụ là nguồn điện do tổ chức, cá nhân thực hiện để phục vụ cho nhu cầu của họ. Tại Nghị định 58 hướng dẫn Luật Điện lực (sửa đổi) ngày 3/3, Chính phủ quy định hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất - tiêu thụ không dùng hết được bán lên hệ thống điện quốc gia, tối đa 20% công suất lắp đặt thực tế. Quy định này tương tự với Nghị định 135 áp dụng từ tháng 10/2024.
Ngoài điện mặt trời mái nhà, các nguồn điện tái tạo tự sản xuất, tự tiêu thụ khác (gió, mặt trời, điện sinh khối...) được bán sản lượng điện dư, nhưng tối đa 10%. Như vậy, đối tượng bán điện dư thừa vào hệ thống được mở rộng so với các quy định hiện nay.
Chi phí mua sản lượng điện dư thừa từ các nguồn năng lượng tái tạo sẽ được cập nhật trong thông số đầu vào tính phương án giá điện hàng năm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Các dự án, công trình trước khi đầu tư, lắp đặt phải bảo đảm quy hoạch, xây dựng, đất đai, bảo vệ môi trường, an toàn, phòng cháy chữa cháy. Người dân không được nhập các thiết bị đã qua sử dụng cho dự án năng lượng tái tạo tự dùng bán lượng điện dư vào hệ thống.
Trường hợp là nguồn đấu nối với lưới (công suất đặt từ 100 kW trở lên), người dân phải lắp thiết bị kết nối với hệ thống giám sát, điều khiển của cấp điều độ phân phối. Đơn vị điều độ sẽ quyết định việc huy động hoặc ngừng, giảm công suất phát lên lưới từ các nguồn này trong trường hợp đe dọa tới khả năng cung cấp điện.
Giá mua từ các nhà máy điện tái tạo nhỏ tự sản xuất, tiêu thụ sẽ là mức bình quân tại Biểu giá chi phí tránh được mà Bộ Công Thương công bố hàng năm.
Trong đó, chi phí tránh được là phí sản xuất 1 kWh của tổ máy có giá cao nhất trong hệ thống điện. Chi phí này tránh được khi EVN mua sản lượng thay thế tương ứng từ nhà máy thủy điện nhỏ. Biểu phí tránh được là biểu giá tính trên chi phí tránh được theo thời gian sử dụng (ngày, vùng, mùa trong năm) áp dụng cho các nhà máy điện nhỏ.
Ngoài mua bán điện, nghị định cũng đưa ra một số ưu đãi như ưu tiên huy động vào giờ cao điểm với các dự án năng lượng tái tạo có lắp hệ thống lưu trữ, đấu nối hệ thống quốc gia. Ưu đãi này không áp dụng cho nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ.
Các dự án năng lượng mới được sản xuất từ 100% hydrogen xanh, amoniac xanh... có thêm ưu đãi tiền thuê đất. Cụ thể, các dự án này được miễn tiền sử dụng khu vực biển tối đa 3 năm trong thời gian xây dựng và giảm 50% tiền này 9 năm tiếp theo. Họ cũng được miễn tiền sử dụng, thuê đất trong thời gian xây dựng không quá 3 năm.
Cùng với đó, các dự án được cam kết sản lượng mua điện tối thiểu dài hạn là 70% trong thời hạn trả nợ gốc vốn vay, nhưng không quá 12 năm.
Điện mặt trời mái nhà dư thừa được bán tối đa 20% công suất
Điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu không dùng hết được bán lên hệ thống quốc gia nhưng không quá 20% công suất lắp đặt, theo Nghị định của Chính phủ.
Ngày 22/10, Chính phủ ban hành Nghị định 135 về khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu. Quy định này áp dụng với các nguồn năng lượng mặt trời tự dùng lắp đặt trên mái nhà ở, cơ quan công sở, khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất, công nghệ cao, khu kinh tế và cơ sở sản xuất, kinh doanh.
Theo đó, hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu không dùng hết được bán lên hệ thống điện quốc gia, tối đa 20% công suất lắp đặt thực tế. Các công trình lắp trên mái công sở, tài sản công sẽ không được mua bán lượng điện dư.
Các dự án điện mặt trời mái nhà tự dùng không nối với lưới quốc gia được phát triển không giới hạn công suất, miễn giấy phép hoạt động điện lực. Tương tự, các hệ thống có thiết bị chống phát ngược lên lưới hoặc lắp tại hộ gia đình, nhà ở riêng lẻ dưới 100 kW cũng thuộc trường hợp miễn trừ này.
Ngược lại, các hệ thống công suất từ 1.000 kW trở lên và bán điện dư vào lưới quốc gia phải thực hiện thủ tục quy hoạch, có giấy phép hoạt động điện lực.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là bên mua và thanh toán cho các tổ chức, cá nhân bán sản lượng điện dư thừa phát lên hệ thống. Giá mua là giá điện thị trường bình quân của năm trước liền kề, do đơn vị vận hành hệ thống và thị trường điện công bố.
Người dân lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà. Ảnh: VGP
Hiện cả nước có khoảng 103.000 dự án điện mặt trời mái nhà, tổng công suất đặt hơn 9.500 MW. Theo Quy hoạch điện VIII, quy mô loại nguồn này đến 2030 thêm 2.600 MW hoặc đạt 50% các tòa nhà công sở, nhà dân.
Trước đó, khi xây dựng dự thảo, Bộ Công Thương từng cho biết chính sách không "mặn mà" với mua bán điện mặt trời mái nhà, bởi nguồn điện này không ổn định, phụ thuộc vào yếu tố thời tiết. Trong khi đó, để mua lượng điện dư thừa, Nhà nước phải bỏ ra nhiều chi phí đầu tư hệ thống lưu trữ, truyền tải và vận hành, bảo dưỡng. Song, góp ý sau đó, nhiều chuyên gia đề xuất cho phép người dân lắp điện mặt trời mái nhà tự dùng được bán phần dư lên lưới. Nhà chức trách có thể quy định giới hạn tỷ lệ dư thừa để tránh trục lợi chính sách, nhất là ở các khu, cụm công nghiệp.
Ngoài cho phép bán điện dư, theo quy định mới, các dự án điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu còn được hưởng ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính rút gọn... Hộ gia đình, nhà ở riêng lẻ được miễn hoặc không phải điều chỉnh giấy phép kinh doanh. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân được khuyến khích tự lắp hệ thống lưu trữ điện (BESS) để bảo đảm vận hành an toàn, ổn định.
Tuy nhiên, cơ chế khuyến khích sẽ không áp dụng với trường hợp điện mặt trời mái nhà không liên kết với lưới quốc gia để bán cho tổ chức, cá nhân khác. Việc mua bán này sẽ theo quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn (DPPA).
Phương Dung
Theo-VNexpress -Phương Dung
